Effectief communiceren

Is effectief communiceren te leren?

Jazeker! Dat is nu het mooie van de mens. Wij kunnen leren. Natuurlijk is de één van nature beter in effectief communiceren dan de ander, maar iedereen kan zichzelf verbeteren. Wij maken onderscheid in 2 niveaus: de basisvaardigheden om eenvoudig tot afstemming te komen en de vaardigheden voor gesprekken waarbij veel op het spel staat en de emoties oplopen. De tweedaagse training Crucial Conversations leert u een model met 9 krachtige vaardigheden voor effectief communiceren.

Basisniveau communicatieve vaardigheden

Om de eerste stappen te zetten tot effectief communiceren zijn er tal van goede trainingen te volgen. Daarbij leer je de basisvaardigheden, zoals luisteren, open vragen stellen, samenvatten, feedback geven, positief taalgebruik, visualiseren, afstemmen op verschillende gedragstypen en nog veel meer. Dit helpt enorm, maar toch blijkt in de praktijk dat het op beslissende momenten flink kan escaleren, ondanks dat beide personen over genoemde vaardigheden beschikken. Hoe komt dat toch?

Crucial Conversations vaardigheden voor gesprekken die er écht toe doen

Uw communicatie vaardigheden worden pas echt op de proef gesteld wanneer er veel op het spel staat, de meningen uiteen lopen en de emotionele spanning stijgt. Wanneer deze 3 elementen allemaal een rol spelen noemen we dit een “Crucial Conversation”. Niet alle gesprekken zijn dus crucial conversations. Sterker nog; slecht een klein deel valt te typeren als cruciaal. Dit zijn wel de gesprekken die bepalend zijn voor toekomst. Vaak bepalen deze gesprekken of een project zal slagen, of we kunnen samenwerken, of we beoogde resultaten gaan halen en of de relatie goed blijft.

Emotie

Toch zien we dat als de spanning oploopt, de emoties een rol gaan spelen, we meestal niet onze beste kant laten zien. We schieten in vlucht- of vechtgedrag, wat overigens een normale menselijke reactie is. Tijdens dit soort gesprekken blijkt dat mensen het lastig vinden om in dialoog te blijven, echt te luisteren en te werken aan de gezamenlijke uitgangspunten, gezamenlijke doelen. Terwijl dit juist vaak enorm belangrijke momenten zijn, ‘cruciale’ momenten.

Vecht- en vluchtgedrag

Als men zich niet veilig voelt doordat de spanning oploopt, is men geneigd de natuurlijke impuls te volgen. Twee basisgedragingen zijn dan in ieder gesprek en of vergadering terug te zien en te horen. Enerzijds is men geneigd inzichten voor zich te houden tijdens cruciale gesprekken. Men besluit dingen niet te zeggen: ‘Het heeft toch geen zin’, ‘Er wordt toch niet geluisterd’ en meer van dit soort gedachten en of uitspraken. We noemen deze vorm van gedrag ‘vluchtgedrag’. Men deelt de zorg en of ergernis bijvoorbeeld wel bij het koffiezet apparaat, of thuis, maar het echte probleem wordt nog niet opgelost. De andere vorm van gedrag is het tegenovergestelde, namelijk ‘vechtgedrag’. Tijdens vechtgedrag uit men juist wel wat men denkt, maar op zo’n manier dat dit tot discussies leidt, of de ander klapt dicht, het kan persoonlijk worden opgevat. Onder het mom: ‘Ik ben gewoon eerlijk, ik zeg wat ik denk’, wordt het vechtgedrag veelal goedgepraat.

“If you don’t speak it out, you will act it out”
Joseph Grenny, mede-auteur en spreker Crucial Conversations